Atelier Pam&Jenny

Reprenant les proportions et les matériaux de la maison, le volume de l’atelier s’inscrit dans un rapport de continuité avec la construction principale et, par son enfouissement partiel , se camoufle et permet ainsi de préserver les qualités verdoyantes de l’intérieur d’ilôt.

Vivre et travailler dans son jardin

EN 2008, L’Escaut livre la maison de Nathalie et Laurence. La maison répond au caractère très végétal et verdoyant de l’intérieur d’îlot de ce quartier de Uccle par sa volumétrie élémentaire et son bardage de mélèze, qui la rapproche ainsi plus d’une grande cabane confortable que d’une maison de ville. Son ouverture sur le jardin comme pièce supplémentaire fut le point de départ du projet.

Quelques années plus tard, Nathalie, souhaitant bénéficier de ce cadre privilégié pour y établir son activité de graphiste, propose à l’Escaut de traduire cette volonté de « travailler dans le jardin ».

 

Ligne de flottaison

La conception de ce nouveau volume habitable intégré au maximum dans le jardin et l’intérieur d’îlot se pose d’emblée comme un enjeu.

Entre l’enfouissement total, à l’image de la maison de Hobbit, et l’affirmation d’un second volume au sein de la parcelle, la conception du projet était guidée par la recherche d’une « ligne de flottaison » idéale, permettant à la fois la discrétion quasi-militaire du volume tapis dans le sol, et l’apport de lumière et de vues évidemment indispensables à la création d’un espace agréable. Cette ligne de flottaison se concrétise par un volume enfui aux 2/3 environ dans le sol.

Entre le terrain en pente légère et le parallélépipède habitable de l’atelier, un ouvrage tantôt escalier, tantôt cour anglaise et même banquette, dégage le projet sur une de ses faces, créant par la même l’accès à ce dernier, en plus d’une ouverture généreuse à la lumière et à la vue sur le jardin. Vu de la maison, l’atelier n’est autre qu’une petite parcelle de jardin que l’on aurait extrudé, avec une toiture végétale arrachée à l’herbe du sol. Les plantes constituant cette dernière ont été justement choisies en ce sens, parmi certaines variétés d’herbacées et de graminées, afin de ressembler autant que possible à l’herbe de prairie et renforcer ainsi cette perception. La toiture dont le niveau est singulièrement plus bas que le niveau du regard, devient dès lors une véritable cinquième façade, dont la fonction est d’ailleurs trahie par la présence d’une ouverture dissimulée au milieu des graminées. Cette ouverture zénithale apporte le complément de lumière au fond du volume et crée une spectaculaire vue vers la haie de charmes, en contre-plongée.

 

La petite sœur

D’une volumétrie parallélépipédique similaire à la maison mais d’une échelle moindre, l’atelier en  deviendrait de fait « la petite sœur ». En assumant totalement cet inévitable dialogue, les matériaux sont choisis dans la plus stricte continuité : c’est donc un bardage en tous points identique (essence de bois, traitement, largeur et espacement des lames) et la même gamme de profilés aluminium qui ont été choisis pour habiller l’atelier. Seul le grisaillement -souhaité- du bardage trahit la différence de dates de construction. Dans quelques années, on pourra aisément imaginer que les deux volumes ont été réalisés en même temps. Et la continuité se retrouve jusqu’au béton brut utilisé pour l’accès à l’étage de la maison comme pour l’accès à l’atelier. Une terrasse ample faite toujours de mélèze scelle le lien de parenté entre les deux constructions en les reliant physiquement l’une et l’autre.

+ more
Om een continuïteit tussen het atelier en de woning te garanderen werden voor het atelier dezelfde proporties en materialen gebruikt. Door het volume deels in te graven blijft het groen binnenin het bouwblok zo veel mogelijk gevrijwaard.

Leven en werken in de tuin

In 2008 levert L’Escaut het huis van Nathalie en Laurence op. Met zijn elementaire volumetrie en gevelbekleding in larikshout beantwoordt dit huis helemaal aan het groene karakter van het bouwblok in Ukkel en het dus meer aanleunt bij een grote comfortabele hut dan bij een stadswoning. De openheid naar de tuin toe als een extra ruimte was het startpunt van het project.

Enkele jaren later wenst Nathalie te profiteren van dit bijzonder kader om er haar professionele activiteiten als grafisch vormgever te vestigen en vraagt aan L’Escaut dit verlangen om « in de tuin te werken » ruimtelijk te vertalen.

 

Waterlijn

Vanaf de start van het project stelde de maximale integratie van dit nieuwe bouwvolume in de tuin en binnen het bouwblok de uitdaging van het project.

Het ontwerp werd geleid door het onderzoek naar een ideale « waterlijn », ergens tussen de totale ingraving –naar het beeld van het Hobbit-huis- en de bevestiging van een tweede volume op het perceel. Een waterlijn die enerzijds de quasi militaire discretie van een ondergronds verstopt volume toestaat, en anderzijds lichten en zichten aanbrengt die uiteraard onontbeerlijk zijn om een aangename ruimte te creëren, Dit vertaalt zich uiteindelijk in een volume dat voor ongeveer 2/3 ingegraven is.

Tussen het hellend terrein en het atelier –met de vorm van een parallellepipedum- maakt een werkstuk dat tegelijk trap, Engelse koer en bank is, het project vrij op een van zijn zijden. Aan de hand van een grote raamopening wordt de toegang gecreëerd en eveneens licht en zicht op de tuin binnengebracht. Vanaf de woning lijkt het atelier niet meer dan een stukje tuin dat geëxtrudeerd werd, met een dak bezaaid met gras dat uit de tuin geplukt lijkt te zijn. De verschillende soorten kruiden en grassen op het groendak werden zo geselecteerd om de tuin zoveel mogelijk te benaderen en op die manier deze perceptie te versterken. Het dak waarvan het niveau betrekkelijk lager ligt dan de ooghoogte wordt op die manier een echte 5de gevel. Zijn functie wordt overigens verraden door de aanwezigheid van een verborgen opening temidden van het gras. Deze zenitale opening brengt bijkomend licht binnen achteraan het volume en zorgt voor een spectaculair kikvorsperspectief op de sierhaag.

 

De kleine zus

Met de vorm van een parallelepipedum –gelijkaardig aan het huis, maar van een kleinere schaal- werd het atelier de facto « de kleine zus ». Deze onoverkomelijke dialoog wordt volledig aangegaan, de materialen werden gekozen in de meest stricte continuïteit : de gevelbekleding is op alle vlakken identiek (houtsoort, behandeling, breedte en tussenafstand van de latten), alsook het gamma aluminium raamrofielen dat gekozen werd voor het atelier. Enkel de gewenste vergrijzing van de gevelbekleding verraadt hun verschillende bouwperiode. Binnen enkele jaren kan men makkelijk denken dat deze twee volumes gelijktijdig gebouwd werden. De continuïteit wordt doorgetrokken tot in het brute beton dat gebruikt werd voor de trap in de woning en deze naar het atelier. Een wijd terras, eveneens in larikshout, bekrachtigt de relatie tussen de twee constructies door deze fysiek met elkaar te verbinden.

Binnen in het atelier echter, vervaagt deze nabootsende verhouding en creëert de dennenhouten binnenbekleding op de muren en het plafond en de brute eiken zaaghouten vloer een warme cocon.
Een heel andere sfeer die,  zoals men zich kan inbeelden, de mentale overgang van de huiselijke sfeer naar de werkruimte vergemakkelijkt.
Werken in de tuin en zich elders wanen…

 

+ en savoir plus
Using the same proportions and materials, the workshop flows in continuity with the main house while its partial burying hides the volume and preserves the leafy environment.

Living and working in your own garden

In 2008, l’Escaut completed an individual house project of Nathalie and Laurence. The presented housing design aimed to sensitively react to the explicit greenery of the residential housing block back gardens in Uccle. Proposing an additional volume with generous openings toward the garden was the starting point of the project. Whereas eventually, the elemental building massing and larch cladding made it look more like a comfortable hut than a townhouse.

A few years later, Nathalie, who works as a graphic designer, asked l’Escaut to create a workshop space in the courtyard, where she could fulfill her dream of “working in her own garden”.

 

Waterline

The design of this new living space integrated in the garden and in the interior of the housing block immediately arised as an issue.

Shifting between the ideas of total patchwork in the style of the Hobbit house and the new independent volume in the plot, the design was finally guided toward the search for an ideal "waterline". The concept was followed by almost military precision of the underground volume measures, the study of daylight and testing the views, essential for creating a pleasant space. In the end, this waterline concept was successfully realized by a volume whose 2/3 parts of it were dug under the ground.

In between a smooth green slope and the cuboid shape workshop building, there comes an element, which you can imagine to be a small English type courtyard with the stairs, comfortable to sit on. The end of the building towards this court fully opens, providing an access point and opportunity for generous light and garden views.

Seen from the house, the workshop is not anything else than a small part of the garden that would have been extruded, with a green roof snatched from the ground grass. The plants constituting the latter were chosen precisely in this sense among some varieties of herbaceous and grasses to resemble as closely as possible to the prairie grass and thus reinforce this perception of nature.

The roof whose level is uncommonly lower than eye level, becomes a true fifth façade, as the real function is also betrayed by the presence of a hidden glass opening among the grasses.

This Zenithal opening gives additional light for the back of the interior space and creates a spectacular view toward the hornbeam hedge.

 

The younger sister

In a similar rectangular massing as the residential house, just in a smaller scale, the workshop could become de facto its "younger sister." Assuming the dialogue to be completely inevitable, the materials are chosen in a strict cohesion. Therefore, an entirely analogous cladding is used (similar in wood type, treatment, dimensions and spacing of the blades) as well as the same type fabrication aluminum profiles to cover the workshop.

It is only the different colour tones of the cladding, whose ageing and turning to grey was a desired part of the concept, reveal the different construction dates. In a few years, we can easily imagine that the two volumes were built simultaneously. The continuity can also be noticed in regards to the raw concrete used for both access to the second floor of the house and for the access to the workshop. A large terrace made of larch subtly seals the spaces inhabited by family in old and new constructions by connecting them physically.

On the other hand, this mimetic relationship fades in the interior of the site, where the cladding pine panels are clearly present on the walls, meanwhile roughly sawn oak ceiling and flooring elements wrap everything up into a warm cocoon. A created atmosphere is so unique that one can imagine that it facilitates the mental transition from domestic space to the workplace. It gives you a chance to work in your own garden and be elsewhere…

 

+ meer
Nature
New construction
Program
Graphic design workshop
Location
Rue du Coq, Uccle
Duration
2010-2014 - completed
Client
Nathalie Pollet and Laurence Soetens - Pam & Jenny
Author(s)
L'Escaut / Full mission of architecture
Surfaces
gross : 32m² / net : 28m²
Budget (excl vat)
78 000 €
Team Escaut
François Lichtlé - Florence Hoffmann
More
Structure
Maxime Delire